Discussie: FAQ:verschil 2 takt-4 takt(werking)

Wat betekent nu exact 2 takt?

De tweetaktmotor is de eenvoudigste vertaling van het ontploffingsprincipe naar een werkend motorblok. Het blok werkt in twee slagen namenlijk de:

1 Inlaatslag
2 Arbeidsslag.



Een Slag betekent eigenlijk niets meer dan een beweging van de zuiger. Een tweetakt heeft twee slagen (bewegingen van de zuiger) nodig voordat het verbrandingsproces klaar is. Eerst beweegt de zuiger omhoog, vervolgens omlaag. Daarna begint het proces weer van voren af aan. Als deze twee slagen zijn uitgevoerd is de krukas precies één keer rond geweest. Maar er gebeurt nog meer tijdens de twee slagen. Vandaar dat ik ze hieronder omschrijf.

De inlaatslag

De zuiger beweegt omhoog en duwt het verse mengsel richting bougie. Tegelijk duwt hij het oude verbrande mengsel de cylinder uit. Als de zuiger in het hoogste punt is gekomen ontsteekt de bougie het gasmengsel.

De Arbeidsslag

De ontploffing duwt de zuiger naar beneden. De omlaag bewegende zuiger zuigt een nieuw mengsel de verbrandingskamer in. Onderaan gekomen is het verbrandingsproces voltooid. De krukas is nu éénmaal rondgedraaid.

Voordelen

Als je de werking van de tweetakt met die van de viertakt vergelijkt zul je snappen dat een tweetakt veel eenvoudiger van opzet is. Dit maakt het motorblok ook goedkoper dan een viertakt. Er zijn immers een stuk minder onderdelen nodig. Ook zal hierdoor het gewicht van het motorblok lager liggen. De tweetakt heeft ook minder bewegende delen en zal dus minder makkelijk storingen ontwikkelen. Omdat een tweetakt eens per twee slagen de krukas ronddraait kan een kleine cilinderinhoud al een groot vermogen ontwikkelen, zeker in verhouding tot een viertakt met een gelijke cilinderinhoud die immers maar eens per vier slagen de krukas ronddraait.

Nadelen

Een tweetakt beschikt niet over kleppen waardoor hij vaak minder zuinig met benzine kan omspringen dan een viertakt. Omdat een tweetakt niet over een apart reservoir voor de olie die het blok moet smeren beschikt zal deze door de benzine gemengd moeten worden. Een tweetakt verbruikt dus naast benzine ook olie. Tegenwoordig kan deze vaak in een aparte tank worden bijgevuld waarna de motor de olie zelf in de goede verhouding door de benzine mengt. Doordat de verbrande olie via de uitlaat naar buiten komt zie je vaak een blauw rookpluimpje. Tweetaktmotoren zijn door hun benzine- en olieverbruik minder milieuvriendelijk dan viertaktmotoren. Vandaar dat er tegenwoordig (helaas) steeds minder tweetakten gebouwd worden. Omdat een tweetakt meer kracht ontwikkeld dan een viertakt heeft het blok meer te lijden en slijt het sneller.




De werking van een viertakt:

De viertaktmotor is een gecompliceerdere doorontwikkeling van de tweetakt. Het zal je niet verbazen dat een viertaktmotor in vier slagen (bewegingen van de zuiger) werkt. Pas als deze vier slagen zijn voltooid is het verbrandingsproces voltooid. De krukas is dan twee maal rondgedraaid. Voordat ik toekom aan het bespreken van de vier slagen moet er nog een essentieel onderdeel van de viertaktmotor genoemd worden.

Kleppen

In tegenstelling tot de tweetakt wordt bij een viertakt het gasmengsel niet door een voortdurend openstaande verbinding naar binnen gezogen. Een viertakt is namelijk voorzien van kleppen die het moment van aanzuigen en afvoeren van het gasmengsel regelen. Er is een inlaatklep die de toestroom van het verse gasmengsel regelt en een uitlaatklep waarlangs de verbrande gassen de cylinder kunnen verlaten. Moderne motoren zijn tegenwoordig vaak voorzien van vier kleppen waarbij twee in- en uitlaatkleppen de in- en uitgaande gassen nog beter kunnen doseren. Er bestaan ook motoren met een oneven aantal kleppen per cylinder, zoals een drie- en vijfkleps systeem. In deze gevallen zullen de meeste kleppen (twee of drie) gebruikt worden als inlaatkleppen, omdat dit een preciezer werkje is dan het eruit laten van de gassen.

Inlaatslag

Tijdens de inlaatslag beweegt de zuiger omlaag. De ingaande klep gaat open en laat de zuiger het gasmengsel de verbrandingskamer in zuigen. Als de zuiger onderaan gekomen is sluit de ingaande klep. De uitgaande klep staat ook dicht waardoor de verbrandingskamer afgesloten wordt.

Compressieslag

De zuiger beweegt zich vervolgens omhoog. Het gasmengsel wordt samengeperst tot soms maar ééntiende van het oorspronkelijke volume. Als de zuiger zich op het bovenste punt bevindt vonkt de bougie.

Arbeidslag

Het mengsel ontbrandt en duwt de zuiger met kracht omlaag. Via de drijfstang wordt de krukas rondgedraaid. Als de zuiger onderaan gekomen is opent de uitgaande klep zich.

Uitlaatslag

De zuiger beweegt weer omhoog en stuwt het verbrande mengsel via de uitgaande klep naar buiten. Bovenaan gekomen sluit de uitgaande klep zich weer en is het verbrandingsproces voltooid.

Voordelen

Door het gebruik van kleppen zal een viertakt over het algemeen minder benzine verbruiken. Een viertaktblok beschikt over een aparte olievoorraad (verborgen onder in het motorblok en soms in het frame) die alle draaiende motoronderdelen smeert en koelt. Omdat deze olie niet aan het verbrandingsproces meedoet maar via aparte oliekanalen wordt rondgepompt verbruikt een viertakt geen olie. Een viertakt is minder explosief dan een tweetakt waardoor de techniek minder te lijden heeft.

Nadelen

Een viertakt beschikt over minder effectief vermogen dan een tweetakt omdat er meer slagen nodig zijn voordat er weer een ontploffing volgt. Daarom heeft een viertakt meer cylinderinhoud nodig dan een tweetakt om hetzelfde aantal pk's te bereiken. Een viertakt is technisch gecompliceerder en daardoor gevoeliger voor storingen.